Category: Ressourcen

  • OSAPS publizéiert neie Guide fir klor Sprooch am Finanzsekteur

    OSAPS publizéiert neie Guide fir klor Sprooch am Finanzsekteur

    Den OSAPS (Office de la surveillance de l’accessibilité des produits et services) huet e wichtegen neie Leitfaden erausbruecht, deen de Banken a Finanzinstituter hëllefe soll, hir Kommunikatioun méi verständlech ze maachen. De Guide gouf ënner der Leedung vun der Sylvie Bonne, enger Expertin fir klor Sprooch, entwéckelt.

    Wat ass d’Zil vum Guide?

    De Guide riicht sech un Bankdengstleeschter – mä net nëmmen un hinnen – an hëlleft hinnen, déi gesetzlech Virschrëften anzehalen. Konkret geet et dorëms, “sécherzestellen, dass d’Informatioune verständlech sinn an en Komplexitéitsgrad vu B2 net iwwerschreiden”.

    D’Gesetz schreift nëmme vir, dass de Vocabulaire d’Niveau B2 net iwwerschreiten däerf. Et gëtt awer keng präzis Reegele fir d’Verfaasse vu Texter. Dëst Dokument bitt dofir e fräiwëllege Kader fir d’Schreiwen a klorer Sprooch op der Stuff B1.

    Wat steet am Guide?

    De Leitfaden enthält:

    • Recommandatioune fir d’Haaptproblemer fir d’Liesbarkeet an d’Verständlechkeet ze iwwerwannen
    • Tipps fir intern Formatiounen an der Entreprise
    • Eng einfach Prozedur fir Benotzertest duerchzeféieren
    • Beispiller fir d’Layout vun Dokumenter
    • Eng Checkliste fir d’Korrekturliesen

    An natierlech erfëllt de Guide selwer all d’Critèren, déi hie recommandéiert!

    Fir wien ass de Guide geduecht?

    De Guide riicht sech un e breet Publikum, dat mat fachtechneschen Dokumenter wéineg vertraut ass. Hien hëlleft géint déi heefegst Schwieregkeeten:

    • Komplex Sprooch a Fachjargon
    • Laang an dicht Texter
    • Fachvokabular
    • Komplizéiert Sätz a Paragraphen
    • Feelend kloer Erklärungen
    • Schlecht liesbar Layout

    Méi wéi d’gesetzlech Obligatioun

    D’Recommandatiounen am Guide ginn iwwer déi gesetzlech Verpflichtung eraus a verfollegen zwee Ziler:

    1. D’Verschäerfung vun de gesetzleche Fuerderungen un d’Accessibilitéit virauszesetzen – Well et warscheinlech ass, dass d’Reegelen an Zukunft nach méi streng ginn
    2. D’Qualitéit vun de Servicer fir d’Clienten nohalteg ze verbesseren – Fir eng besser Clientserfahrung ze garantéieren

    Wichteg Inhalter

    De Guide deckt vill verschidden Aspekter vun der klorer Sprooch of:

    Struktur a Presentatioun

    • Richteg Formatéierung
    • Kloer Struktur an Iwwerschrëften
    • Erklärung vu komplizéierte Begrëffer
    • Benotzung vu Symboler a Biller

    Inhalt

    • Benotzung vun engem Vocabulaire op Niveau B1
    • Einfach Sätz mat maximal 15-20 Wierder
    • Konkret Beispiller aus dem Alldag
    • Glossär fir Fachbegrëffer

    Barrierefreiheet

    • Gutt liesbar Schrëft (12-14 pt)
    • Passenden Zeilenofstand
    • Lénksbündegen Text
    • Accessibel Dokumenter fir Screenreader

    Eng wichteg Referenz

    De Guide vun der OSAPS ass eng wichteg Referenz fir de Finanzsecteur zu Lëtzebuerg. Hien bitt eng Synthees vun de sproochlechen, visuellen, techneschen a semantesche Reegelen, déi am Moment gëlteg sinn.

    Dëst Tool ass e kloren Zeechen, dass d’Accessibilitéit vun Informatiounen och am Finanzberäich ëmmer méi wichteg gëtt. Et geet drëms, dass all Client, onofhängeg vu senge Sproochkompetenzen, wichteg Finanzinformatioune verstoe kann.

    Konkret Praxis

    De Guide hëlleft Finanzinstituter, hir Dokumenter – wéi Konditioune fir Prêten, Verträg oder Informatiounen iwwer Finanzprodukter – sou ze schreiwen, dass se fir jidderee verständlech sinn. Dëst fërdert d’Transparenz an d’Vertrauen tëschent de Banken an hire Clienten.

    Zesummenaarbecht mat Sylvie Bonne

    D’Sylvie Bonne, eng Expertin fir Liicht Sprooch zu Lëtzebuerg, huet eng zentral Roll bei der Entwécklung vum Guide gespillt. Si huet besonnesch drop gewaacht, dass de Guide kuerz a praktesch bleift fir d’Mataarbechter vun de Banken. De Guide enthält zwar net all Detailer, mä bitt eng zolidd Basis fir den Ufank.

    Besonnesch wichteg war et och, ze bedenken, wéi eng Begrëffer am Mëndleche benotzt ginn, zum Beispill op Lëtzebuergesch. De Glossär weist verschidde Leit a verschiddenen Alldeeglechkeete, fir d’Beispiller méi realistesch ze maachen.

    Ausbléck

    Dëse Guide ass en éischte wichtege Schrëtt fir méi Accessibilitéit am Finanzsecteur. Hien wäert hoffentlech anerer Secteuren als Virbild déngen an dozou bäidroen, dass ëmmer méi Informatiounen zu Lëtzebuerg a klorer a verständlecher Sprooch zur Verfügung stinn.

    Quell:

  • Wou fanne mir Liicht Sprooch am Alldag zu Lëtzebuerg?

    Wou fanne mir Liicht Sprooch am Alldag zu Lëtzebuerg?

    Vläicht frot Dir Iech: “Wou fanne mir eigentlech Liicht Sprooch zu Lëtzebuerg?” D’Äntwert: Op ëmmer méi Plazen! Mir weisen Iech déi wichtegst Beispiller.

    Guichet.lu – De Portal fir Verwaltungsservicer

    Zanter Dezember 2019 huet d’Redaktiounsekipp vu Guichet.lu eng Serie vu Fiches descriptives a Liichter Sprooch op Däitsch publizéiert. Am Juni 2022 ass déi éischt Fiche och am FALC (Facile à lire et à comprendre) verfügbar ginn.

    Wat fanne mir op Guichet.lu a Liichter Sprooch?

    Déi éischt Fiche a Liixhter Sprooch war de Pacte civil de solidarité (PACS). De Rubrique “Easy-to-read” op Guichet.lu bitt elo e grousse Choix u Prozeduren, déi souwuel op Däitsch wéi och op Franséisch a Liichter Sprooch geschriwwe sinn.

    Wéi eng Theme gi behandelt?

    Fichen op Guichet.lu betreffen all d’Beräicher vum Alldag vun de Bierger. Beispiller:

    • PACS (Zivilpakt)
    • Ëmzuch deklaréieren
    • Walprozeduren
    • Sozial Hëllef
    • Familjen-Dokumenter

    Fir d’Gemengewalen 2023 huet Guichet.lu nei Informatiounssäiten a Liichter Sprooch publizéiert déi d’Prozedure fir d’Gemengewalen zu Lëtzebuerg erklären.

    Wéi eng Sproochen?

    Op Guichet.lu fannt Dir Texter haaptsächlech an:

    • Leichte Sprache (Däitsch) – déi meescht Texter
    • FALC (Franséisch) – zanter 2022
    • D’Lëscht gëtt reegelméisseg erweidert

    E grousse Succès

    Am Januar 2020 huet RTL bericht datt an dem Joer iwwer 3000 Opriff vun den Internetsäite mat Artikelen a Liichter Sprooch gezielt goufen. De Feedback vun den Utilisateure war positiv. De Pilotprojet vum CTIE huet gewisen datt et eng grouss Demande fir Texter a Liichter Sprooch gëtt.

    Infocrise.lu – Wichteg Informatiounen am Noutfall

    Op Infocrise.lu fannt Dir wichteg Dokumenter a Liichter Sprooch iwwer verschidden Noutfallsituatiounen:

    Verfügbar Dokumenter:

    Firwat ass dat esou wichteg?

    Am Noutfall muss jidderee wësse wat ze maachen ass. D’Broschür “Wat maache mer bei Atomalarm?” zum Beispill gëtt et a ville Sproochen (Däitsch, Englesch, Franséisch, Lëtzebuergesch a Portugisesch). D’Informatioun muss séier a kloer sinn – fir jiddereen.

    Méi wéi nëmmen Texter

    Infocrise.lu bitt:

    • PDF-Dokumenter zum eroflueden
    • Kloer Instruktioune mat Biller
    • Informatiounen iwwer Apps wéi GouvAlert
    • Erklärunge vun de Sirenen-Signaler

    D’Matarbechter vum Inneministère hunn d’Texter a Liichter Sprooch zesumme mat Klaro an der Préifgrupp vun den APEMH-Atelieren erstallt. D’Piktogrammer kommen och vu Klaro.

    Zentrum fir politesch Bildung (ZPB) – Informatiounen iwwer Walen

    2017 huet den ZPB schonn zesumme mat Klaro en Heft an e Plakat zu de Gemengewalen a Liichter Sprooch erausginn.

    Accessibel Walen zanter 2023: Fir d’Parlamentswalen 2023 huet d’Regierung zesumme mat Klaro, dem ZPB, Info-Handicap an anere Partner e ganze Pak u Moossnamen agefouert fir Walen accessibel ze maachen:

    • Walinformatiounen a Liichter Sprooch (Däitsch, Franséisch, Englesch)
    • Taktil Walmodeller fir Leit mat visueller Behënnerung
    • Transportmëttel (Adapto) fir den Transport zum Walbüro
    • Walrecht fir all Erwuessener, och déi ënner Tutelle
    • Verbesserte Layout vum Walziedel mat Logoe vun de Parteien
    • Informatiounsowender mat Politiker fir Leit mat Liesschwieregkeeten

    Mediation Scolaire – Schoulsituatiounen verstoen

    D’Mediation Scolaire bitt Informatiounen a Ressourcen un, déi hëllefe Schoulsituatioune besser ze verstoen. Op hirer Websäit fannt Dir Texter a Liichter Sprooch (op Däitsch), déi souwuel d’Roll vun der Mediatioun wéi och d’Rechter vu Schüler erklären.

    Wat ass besonnesch?

    Op MediationScolaire.lu ginn Texter an der däitscher Liichter Sprooch presentéiert, awer et gëtt och eng Versioun op Lëtzebuergesch an einfacher Sprooch – well et nach keng ofiziell lëtzebuerger Reegele fir Liicht Sprooch gëtt.

    Dokument-Modeller: Alldag-Dokumenter einfach verstoen

    Klaro huet och e puer Dokument-Modeller entwéckelt, déi fir jidderee fräi zur Verfügung stinn:

    1. Bail (Mietvertrag) a Liichter Sprooch E Bail huet oft komplizéiert Juristesch Säz. De Bailmodell a Liichter Sprooch hëlleft Leit déi e Wunnraum lounen hir Rechter a Pflichte besser ze verstoen.

    2. Paiziedel (fiche de Paie) a Liichter Sprooch De Paiziedel ass voll mat Ofkierzungen a komplizéierte Begréffer. E Modell a Liichter Sprooch hëlleft Aarbechter ze verstoe wat si verdéngen a wat ofgezu gëtt.

    Op wéi engen aner Plazen?

    Kulturell Institutiounen: Muséeën a Bibliothéike fänken un Texter a Liichter Sprooch unzebidden. Dëst mécht Kultur méi zougänglech fir jiddereen.

    Gesondheetsinformatiounen: Verschidde Gesondheetsinformatiounen, besonnesch zum COVID-19, goufen wärend der Pandemie a Liichter Sprooch verfügbar gemaach.

    Gemenge-Informatiounen: Ëmmer méi Gemenge fänken u wichteg Informatiounen a Liichter Sprooch ze veröffentlechen.


    Quellen:

  • Accessibel Walen zu Lëtzebuerg – Liicht Sprooch, Walrecht a Moossnamen fir Inklusioun

    Accessibel Walen zu Lëtzebuerg – Liicht Sprooch, Walrecht a Moossnamen fir Inklusioun

    Well jidderee muss kënne wielen

    Wielen ass e Grondrecht. Mä wat ass, wa Walënnerlagen ze komplizéiert sinn? Wann de Walbüro net accessibel ass? Wann een d’Prozedur net versteet? Zu Lëtzebuerg gëtt vill gemaach fir datt jidderee seng demokratesch Rechter ausübe kann.

    Firwat ass Accessibilitéit bei Walen esou wichteg?

    Laut Artikel 29 vun der UN-Konventioun fir d’Rechter vu Persoune mat Behënnerungen (UN-BRK) muss de Staat dofir suergen, dass den Zougang zu de Walen erliichtert gëtt – ënner anerem duerch accessibel Prozeduren.

    Wa Persoune mat enger Behënnerung wielen, kënne si hir politesch Rechter effektiv ausüben an op dës Manéier och indirekt Decisioune beaflossen, vun deenen och si betraff sinn.

    Wat mécht Lëtzebuerg fir accessibel Walen?

    D’lëtzebuerger Regierung huet zesumme mat verschiddene Partneren eng ganz Rei Moossnamen ageféiert fir Walen accessibel ze maachen:

    Informatiounen a Liichter Sprooch

    Check Politik – Walhefter a Liichter Sprooch

    Den Zentrum fir politesch Bildung (ZPB) a Klaro hu schonns zanter 2017 zesummegeschafft fir Walinformatiounen a Liichter Sprooch ze publizéieren.

    “Check Politik” ass eng Serie vun Hefter mat Inhalter a liichter Sprooch. D’Zil ass Informatiounen zu politeschen a sozialen Theme fir e breede Public zougänglech ze maachen an esou méiglechst vill Leit zum Ausübe vun hirem Walrecht z’encouragéieren.

    Fir d’Parlamentswalen 2023 gouf d’Ausgab “Le Luxembourg élit son parlement” aktualiséiert. Dëst Heft proposéiert an enger liichter Sprooch Basis-Informatiounen zu de Parlamentswalen.

    D’Heft ass op Däitsch, Franséisch an Englesch disponibel a kann op www.zpb.lu oder www.elections.public.lu erofgeluede ginn.

    Liicht verstänndlech Waluweisungen

    Am Hibléck op d’Parlamentswalen huet de ZPB liicht verständlech Waluweisungen op Däitsch an op Franséisch erstallt. Dës Publikatioun beschreift déi verschidde Méiglechkeete fir de Stëmmziedel richteg (gëlteg) auszefëllen.

    D’Gemenge kënnen dës un hir Bierger verdeelen, oder am Gemengeblat an op hirer Websäit verëffentlechen.

    Aberuffung a Liichter Sprooch

    D’Convocatioun an d’Uweisunge fir d’Wieler gi vum Kompetenzzenter fir Liicht Sprooch “Klaro” a Liichter Sprooch verfaasst.

    Physesch Accessibilitéit

    Broschür “Accessibilité des bureaux de vote”

    Ee vun de wichtegste Grondsätz vun der UN-Konventioun ass déi voll a wierksam Bedeelegung an Integratioun an d’Gesellschaft. Dofir ass et noutwendeg, den Zougang vu Persoune mat ageschränkter Mobilitéit zu de Walbüroen ze garantéieren.

    D’Broschür “Accessibilité des bureaux de vote” (op Franséisch), déi vun Info-Handicap an Zesummenaarbecht mam Kompetenzzenter fir Liicht Sprooch “Klaro” verëffentlecht gëtt, riicht sech un d’Gemengen a proposéiert déi néideg Moossnamen.

    Transport un de Walbüro

    D’Notzer vum Transportservice Adapto, déi eng Adapto-Kaart besëtzen, hunn d’Méiglechkeet dëse Service fir den Transport an de Walbüro ze notzen.

    ✅ Den Transport an de Walbüro a nees zeréck gëtt net vum järleche Kontingent vun de Trajeten ofgezunn!

    Fir esou een Trajet buchen ze kënnen, kënnen d’Notzer de Service mobiliteit.lu per Telefon um 2465-2465 kontaktéieren oder iwwer d’App adapto.lu eng Reservatioun maachen.

    Walrecht fir all

    Aféierung vum Walrecht fir Erwuessener ënner Tutelle

    Duerch d’Ännerunge vum Walgesetz, déi zanter dem 29. Juni 2023 gëllen, hunn Erwuessener ënner Tutelle elo e Walrecht a kënnen um Walsonndeg deelhuelen.

    Fir awer ze vermeiden, dass dëst neit Recht fir déi betraff Persoun zum Nodeel gëtt (zum Beispill wann si net an der Lag sinn hire politesche Wëllen auszedrécken), sinn Erwuessener ënner Tutellee d’Office entschëllegt a ginn net strofrechtlech verfollegt, wann si hiert Walrecht net ausüben.

    Begleedung an der Walkabinn

    Den Artikel 79 vum Walgesetz gouf och ëmgeännert. Domat hu walberechtegt Erwuessener, déi ënner Tutelle stinn oder eng dauerhaft visuell, physesch, mental, intellektuell oder sensoresch Beanträchtegung hunn, elo d’Méiglechkeet sech um Walsonndeg an der Walkabinn vun engem Guide begleeden ze loossen.

    Taktile Walmodell

    An Zesummenaarbecht mam Centre pour le développement des compétences relatives à la vue (CDV) stellt d’Regierung de Wieler mat enger visueller Behënnerung en taktile Walmodell zur Verfügung.

    Dës taktil Walënnerlag steet um Walsonndeg an all Walbüro zur Verfügung a kann am Fall vun der Bréifwal och vum Wieler direkt beim CDV bestallt ginn.

    Verbesserte Layout vum Walziedel

    Logoe vun de politesche Parteien

    Fir d’éischte Kéier ginn um Walziedel d’Logoe vun de politesche Parteie mat ofgebillt. Dëst hëlleft Persounen mat sensoreschen oder kognitive Beanträchtegungen d’Ziedelen méi einfach ze liesen an auszefëllen.

    Ugepassten Design

    Doriwwer eraus gouf de Layout vum Walziedel adaptéiert:

    • Ugepasst Schrëftaart
    • Zousätzlech Kontraster
    • Méi grouss Schrëft

    Esou ass de Walziedel och fir Wieler mat enger visueller Beanträchtegung méi accessibel.

    Themenowender mat Politiker a Wieler

    Fir ze garantéieren, dass all d’Persounen hiert Walrecht korrekt ausübe kënnen, ginn Informatiounsronnen organiséiert, an deenen Erklärungen zu de Programmer vun de politesche Parteie geliwwert ginn.

    Dës Veranstaltunge riichten sech u Persounen, déi Schwieregkeeten hu politesch Programmer ze verstoen. Membere vun de politesche Parteie ginn agelueden fir aktiv un dësen Informatiounsronnen deelzehuelen.

    Informatiounen zu dëse Veranstaltunge ginn op www.info-handicap.lu veröffentlecht.

    Offiziell Internetsite fir d’Walen

    Sämtlech Informatiounen zu de Projeten déi am Kader vun de Walen an d’Liewe geruff ginn, ginn an enger accessibeler Form um offiziellen Internetsite fir d’Walen www.elections.public.lu verëffentlecht.

    Wichtegkeet fir d’Demokratie

    Accessibel Wale sinn net just eng Méiglechkeet – si sinn en demokratescht Grondrecht. Wann Leit hiert Walrecht net ausübe kënne well d’Informatiounen ze komplizéiert sinn oder well si physesch net an de Walbüro kommen, da gëtt hinnen hiert Grondrecht verweigert.

    Liicht Sprooch ass domat net just en Tool fir Inklusioun – et ass en Tool fir Demokratie!

    Mä et bleift nach Aarbecht. Jidderee muss kënne wielen – ouni Barriären.

    Méi Informatiounen:


    Quellen:

    • elections.public.lu (2023): “Accessibel Wale fir jiddereen”
    • Staatsministère a Ministère fir Famill (2023)
    • ZPB: Check Politik – Walinformatiounen
    • Klaro: Aberuffung a Liichter Sprooch
    • Info-Handicap: Broschür Accessibilité des bureaux de vote