Wou fanne mir Liicht Sprooch am Alldag zu Lëtzebuerg?
Vläicht frot Dir Iech: “Wou fanne mir eigentlech Liicht Sprooch zu Lëtzebuerg?” D’Äntwert: Op ëmmer méi Plazen! Mir weisen Iech déi wichtegst Beispiller.
Guichet.lu – De Portal fir Verwaltungsservicer
Zanter Dezember 2019 huet d’Redaktiounsekipp vu Guichet.lu eng Serie vu Fiches descriptives a Liichter Sprooch op Däitsch publizéiert. Am Juni 2022 ass déi éischt Fiche och am FALC (Facile à lire et à comprendre) verfügbar ginn.
Wat fanne mir op Guichet.lu a Liichter Sprooch?
Déi éischt Fiche a Liixhter Sprooch war de Pacte civil de solidarité (PACS). De Rubrique “Easy-to-read” op Guichet.lu bitt elo e grousse Choix u Prozeduren, déi souwuel op Däitsch wéi och op Franséisch a Liichter Sprooch geschriwwe sinn.
Wéi eng Theme gi behandelt?
Fichen op Guichet.lu betreffen all d’Beräicher vum Alldag vun de Bierger. Beispiller:
- PACS (Zivilpakt)
- Ëmzuch deklaréieren
- Walprozeduren
- Sozial Hëllef
- Familjen-Dokumenter
Fir d’Gemengewalen 2023 huet Guichet.lu nei Informatiounssäiten a Liichter Sprooch publizéiert déi d’Prozedure fir d’Gemengewalen zu Lëtzebuerg erklären.
Wéi eng Sproochen?
Op Guichet.lu fannt Dir Texter haaptsächlech an:
- Leichte Sprache (Däitsch) – déi meescht Texter
- FALC (Franséisch) – zanter 2022
- D’Lëscht gëtt reegelméisseg erweidert
E grousse Succès
Am Januar 2020 huet RTL bericht datt an dem Joer iwwer 3000 Opriff vun den Internetsäite mat Artikelen a Liichter Sprooch gezielt goufen. De Feedback vun den Utilisateure war positiv. De Pilotprojet vum CTIE huet gewisen datt et eng grouss Demande fir Texter a Liichter Sprooch gëtt.
Infocrise.lu – Wichteg Informatiounen am Noutfall
Op Infocrise.lu fannt Dir wichteg Dokumenter a Liichter Sprooch iwwer verschidden Noutfallsituatiounen:
Verfügbar Dokumenter:
- Was tun bei Atomalarm?- leichte Sprache (Pdf, 568 KB)
- Was tun bei Hochwasser? – leichte Sprache (Pdf, 447 Ko)
- Que faites-vous quand il y a des inondations?-facile à lire (Pdf, 438 Ko)
- Was tun bei viel Regen? – leichte Sprache (Pdf, 364 Ko)
- Que faire quand il pleut beaucoup? – facile à lire (Pdf, 372 Ko)
Firwat ass dat esou wichteg?
Am Noutfall muss jidderee wësse wat ze maachen ass. D’Broschür “Wat maache mer bei Atomalarm?” zum Beispill gëtt et a ville Sproochen (Däitsch, Englesch, Franséisch, Lëtzebuergesch a Portugisesch). D’Informatioun muss séier a kloer sinn – fir jiddereen.
Méi wéi nëmmen Texter
Infocrise.lu bitt:
- PDF-Dokumenter zum eroflueden
- Kloer Instruktioune mat Biller
- Informatiounen iwwer Apps wéi GouvAlert
- Erklärunge vun de Sirenen-Signaler
D’Matarbechter vum Inneministère hunn d’Texter a Liichter Sprooch zesumme mat Klaro an der Préifgrupp vun den APEMH-Atelieren erstallt. D’Piktogrammer kommen och vu Klaro.
Zentrum fir politesch Bildung (ZPB) – Informatiounen iwwer Walen
2017 huet den ZPB schonn zesumme mat Klaro en Heft an e Plakat zu de Gemengewalen a Liichter Sprooch erausginn.
Accessibel Walen zanter 2023: Fir d’Parlamentswalen 2023 huet d’Regierung zesumme mat Klaro, dem ZPB, Info-Handicap an anere Partner e ganze Pak u Moossnamen agefouert fir Walen accessibel ze maachen:
- Walinformatiounen a Liichter Sprooch (Däitsch, Franséisch, Englesch)
- Taktil Walmodeller fir Leit mat visueller Behënnerung
- Transportmëttel (Adapto) fir den Transport zum Walbüro
- Walrecht fir all Erwuessener, och déi ënner Tutelle
- Verbesserte Layout vum Walziedel mat Logoe vun de Parteien
- Informatiounsowender mat Politiker fir Leit mat Liesschwieregkeeten
Mediation Scolaire – Schoulsituatiounen verstoen
D’Mediation Scolaire bitt Informatiounen a Ressourcen un, déi hëllefe Schoulsituatioune besser ze verstoen. Op hirer Websäit fannt Dir Texter a Liichter Sprooch (op Däitsch), déi souwuel d’Roll vun der Mediatioun wéi och d’Rechter vu Schüler erklären.
Wat ass besonnesch?
Op MediationScolaire.lu ginn Texter an der däitscher Liichter Sprooch presentéiert, awer et gëtt och eng Versioun op Lëtzebuergesch an einfacher Sprooch – well et nach keng ofiziell lëtzebuerger Reegele fir Liicht Sprooch gëtt.
Dokument-Modeller: Alldag-Dokumenter einfach verstoen
Klaro huet och e puer Dokument-Modeller entwéckelt, déi fir jidderee fräi zur Verfügung stinn:
1. Bail (Mietvertrag) a Liichter Sprooch E Bail huet oft komplizéiert Juristesch Säz. De Bailmodell a Liichter Sprooch hëlleft Leit déi e Wunnraum lounen hir Rechter a Pflichte besser ze verstoen.
2. Paiziedel (fiche de Paie) a Liichter Sprooch De Paiziedel ass voll mat Ofkierzungen a komplizéierte Begréffer. E Modell a Liichter Sprooch hëlleft Aarbechter ze verstoe wat si verdéngen a wat ofgezu gëtt.
Op wéi engen aner Plazen?
Kulturell Institutiounen: Muséeën a Bibliothéike fänken un Texter a Liichter Sprooch unzebidden. Dëst mécht Kultur méi zougänglech fir jiddereen.
Gesondheetsinformatiounen: Verschidde Gesondheetsinformatiounen, besonnesch zum COVID-19, goufen wärend der Pandemie a Liichter Sprooch verfügbar gemaach.
Gemenge-Informatiounen: Ëmmer méi Gemenge fänken u wichteg Informatiounen a Liichter Sprooch ze veröffentlechen.
Quellen:
- Guichet.lu (2022): “Guichet.lu publie sa première fiche descriptive en français facile”
- RTL (2020): “Mat Hëllef vun der liichter Sprooch den Online-Zougrëff vereinfachen”
- Infocrise.lu: Leichte Sprache Rubrique
- Projekt-Dokumentatioun: ZPB Facebook Post 2017
- elections.public.lu (2023): “Accessibel Wale fir jiddereen”
- Gouvernement.lu (2024): “Création d’une nouvelle thématique Inclusion”
