Wéi schreiwe mer a Liichter Sprooch? Eng praktesch Uleedung
Méi wéi just einfach Wierder
Vill Leit denken, Liicht Sprooch wär ganz einfach: Just kuerz Sätz schreiwen an einfach Wierder benotzen. Mä et geet net nëmmen ëm d’Wiel vun de Wierder a vun de Sätz. En Text a Liicht Sprooch muss optimiséiert ginn, wat heescht: Iwwerflësseg Elementer ewechhuelen, feelende Kontext derbäisetzen.
Mir erklären Iech wéi et funktionéiert!
D’Grondreegelen
Liicht Sprooch baséiert op engem Set u Reegele vun der europäescher Organisatioun Inclusion Europe. Dës Reegele goufe fir all Sprooch ugepasst. Zu Lëtzebuerg gëllen déi däitsch Reegelen fir d’Leichte Sprache an déi franséisch Reegele fir FALC – Facile à lire et à comprendre.
Déi wichtegst Reegelen am Iwwerbléck
1. Wierder a Vocabulaire
- Einfach Wierder benotzen
- Komplizéiert Wierder erklären
- Eng Form vum Wuert benotzen (z.B. “Wieler” amplaz “Wielerinnen a Wieler”)
- Keng Ofkierzungen
2. Sätz a Grammatik
- Kuerz Sätz (maximal 1 Iddi pro Saz)
- Direkt Formuléierungen: Sujet – Verb – Verbkomplement
- Aktiv Stëmm benotzen (net Passiv)
- Positiv Formuléierungen (amplaz vun Negatiounen)
3. Struktur vum Text
- Wichteg Informatioune kommen am Ufank
- Ee Paragraf = eng Iddi
- Ënnerrubrike fir kloer Struktur
- Beispiller aus dem Alldag benotzen
4. Visuell Gestaltung
- Text net justifizéieren
- Op de Kontrast oppassen
- Eng passend Schrëft benotzen (Keng Serifen, genuch grouss)
- Generéisen Zeilenofstand
- Keng Zeilenëmbroch (Césure)
- Keng kursiv Schrëft (Italique)
5. Biller a Piktogrammer
Niewent dem Text ass et ganz wichteg d’Dokument gutt ze strukturéieren, passend Illustratiounen a Piktogrammer ze benotzen.
E konkret Beispill
Huele mer déi Däitsch Leichte Sprache
Original:
“Die COPAS vertritt die Pflegedienstleister in Luxemburg, die im Bereich der Betreuung und Pflege von älteren und kranken Menschen tätig sind oder in der Betreuung von Menschen mit psychischen Erkrankungen und einer Behinderung.
Die COPAS zählt 58 Mitglieder, die nahezu alle Wohneinrichtungen für ältere Menschen, Tagesstätten für ältere Menschen, Betreuungsstätten für Menschen mit einer Behinderung, ambulante Pflegedienste und Strukturen für Menschen mit psychiatrischen Erkrankungen im Großherzogtum umfassen.
Diese Einrichtungen beschäftigen mehr als 13.000 Mitarbeiter in der Betreuung pflegebedürftiger Menschen.”
A Liichter Sprooch:
“Die COPAS ist ein Dach-Verband.
Ein Dach-Verband ist wie ein Verein oder eine Gruppe.
Hier ist es eine Gruppe von Firmen.
Diese Firmen bieten Hilfs- und Pflege-Dienste in Luxemburg an.
Wir schreiben hier für all diese Dienste: Hilfs-Dienste.
Die Dienste unterstützen Menschen, die Hilfe brauchen.
Zum Beispiel: alte Menschen, kranke Menschen, Menschen mit einer Behinderung.
Die COPAS ist der Dach-Verband für diese Hilfs- und Pflege-Dienste.
Wir sagen für diese Dienste auch: Firma (Firmen), Betrieb.
Zu der COPAS gehören 58 Firmen:
Die Firmen sind Mitglied oder „Member“ in der COPAS.
In den Firmen arbeiten mehr als 13 000 Menschen (13 Tausend).
Zu den Mitgliedern der COPAS gehören:
Wohnstrukturen für ältere Menschen
Einrichtungen für Menschen mit einer Behinderung
Einrichtungen für Menschen mit einer psychischen Erkrankung
ambulante Hilfs- und Pflege-Dienste:
diese Dienste fahren zu den Menschen nach Hause.
Sie helfen zum Beispiel beim Waschen oder Anziehen.”
Wéi vill Zäit brauch een?
Et braucht ongeféier 2 Stonne fir en eenzegen Text vu 500 Wierder a Liicht Sprooch z’iwwersetzen. Dat ass vill méi Aarbecht wéi eng normal Iwwersetzung, well een den Text komplett nei strukturéiere muss.
Validatioun: De wichtegste Schrëtt
No deem datt Dir Ären Text geschriwwen hutt, schéckt Dir en u Klaro. Do gëtt den Text un de Workshop “Isie” geschéckt. Dës Préiwer si Leit mat intellektueller Beanträchtegung, déi bezuelt gi fir dës Aarbecht ze maachen.
Et kann en Austausch tëschent den Auteuren an de Préiwer stattfannen. D’Préiwer proposéiere reegelméisseg Verbesserungen. Wann den Text validéiert ass a wann en d’Reegele respektéiert, kritt en d’Logo “Easy to Read” vun Inclusion Europe.
Eng wichteg Nuance
D’Préiwer vum Atelier Isie liesen haaptsächlech Texter op Däitsch a Liichter Sprooch, well Däitsch méi einfach fir Lëtzebuerger ass. Awer wéinst der multilingualer Situatioun am Land empfeelt Klaro zwou Versioune vun all Text: ee Mol an “Leichte Sprache” an ee Mol a FALC. De Choix hänkt awer vum Zilpublikum of.
Firwat esou vill Aarbecht?
E Sproochniveau B2-C1 (normal Administrativ Texter) ass vill ze schwéier fir vill Leit. Liicht Sprooch entsprécht engem Niveau A1. Dëst erlaabt et Persoune mat intellektueller Beanträchtegung d’Informatioun ze verstoen – awer och Leit déi net gutt Däitsch oder Franséisch kënnen.
Tipp: Wann Dir mat Liichter Sprooch ufänke wëllt, kënnt Dir eng Formatioun bei Klaro maachen. Si bidde reegelméisseg Coursen un bei den Organisatiounen INAP, UFEP an IFEN.
Quellen: